رنگها و فرهنگها، خودكامگى
ورزش کودکان
به آنكه نه به خويشتن،
به تو افتادم.
مقدمه:
حركت فكري و وراني نميتواند مجرد از جسم و جان انسان باشد. همهي ذرات عالم و هنرهاي بارز انسان و باورها و انديشههاي ارزشمند انساني نشانهاي از عظمت خالق يكتاست .
مكنونات قلبي و مكتوبات يادگار ماندهي انديشمندان و كساني كه به اين بينش و باور دست يافتهاند، آنهايي هستند كه راهشگاي امروز و فرداي سرزمينمان ميباشند .
يكي از اين مهم، ورزش و تربيت بدني است . كه خواص و ويژگيهاي علمي آن در ابعاد فرهنگي و اجتماعي بارز و روشن است . در قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران بر تصميم و گسترش امر ورزش و تربيت بدني تصريح و تأكيد فراوان دارد . دولت نيز در كنار تلاشهاي گستردهاي كه براي حل مشكلات اقتصادي، سياسي خود داشته، در اين زمينه نيز كوششي همه گير و توجهي همه جانبه مبذول بايد داشته باشد .
همانطور كه رهبر معظم انقلاب اسلامي در ديدارهاي خود با جوانان و نوجوانان، توصيه به ورزش، درس خواندن و توجه به معنويت را تأكيد كرده كه نشان از اهميت بالاي ورزش در ميان آحاد جامعه دارد . بايد به ورزش بيشتر از گذشته، توجه داشته باشيم . چرا كه سلامت جسم، سلامت فكري را براي درس خواندن در حوزههاي علمي به همراه دارد .
تعريف روانشناسي
وقتي ميگوييم روانشناسي، منظور مطالعه علمي رفتار و فرآيندهاي ذهني موجود زنده كه در طي آن از همهي روشهاي علمي مانند مشاهده – اندازهگيري – سنجش و كشف رابطهي بين علت و معلولي و به عبارت ديگر براي كشف رابطهي بين محرك و پاسخ موجود زنده استفاده ميشود . كه داراي شاخههاي متعدد ميباشد .
تعريف روانشناسي ورزش
اصطلاح روانشناسي ورزش، كه اعمال ورزش از جمله رفتارهايي است كه از آدمي سر ميزند. پس ديگر رفتارهاي حركتي و شناختي قابل مشاهده و اندازهگيري و سنجش است كه با دقت در فعاليتهاي ورزش ميتوان آنها را مورد بررسي قرار دهيم .
تعريف فعاليت بدني و ورزش
بطور خلاصه دو واژه فوق به اين گونه است : فعاليت بدني به حالتي گفته ميشود كه، انرژي بيشتري نسبت به حالت عادي مصرف كنيم . مانند دويدن – پيادهروي – باغباني ... كه فعاليت بدني محسوب ميشوند .
ولي ورزش فعاليت بدني است كه جنبه رقابتي نيز دارد و براي اجراي آن قوانين و مقرراتي بايد رعايت شود . مثل تنيس – ژيمناستيك – فوتبال – واليبال و ............ .
منشأ ورزش در مردم
مسئلهي بسيار مهم اين است كه از آغاز تشكيل اجتماعات نوع بشر، ورزش نيز به نوعي در ميان آنان وجود داشته است . مثلاً انسانهاي غارنشين براي محافظت از خانوادهها و خانههايشان مجبور بودند، با حيوانات وحشي و ديگر انسانها بجنگند . به همين سبب آنان در اوقات فراغت با يكديگر به تمرين و ورزش بپردازند تا در صورت نياز آمادگي لازم را داشته باشند .
با پيشر فت تمدنهاي بشري و تشكيل اجتماعات در شهرهاي كوچك، ارتشهايي براي دفاع از شهرها پديد آورند . در اين موقع بود كه تمرينهاي ورزشهاي رزمي شكل منسجم و منظم بخود گرفت .
اهالي شهرها بخصوص جوانان، وظيفه داشتند كه در تمرينهاي ورزشي شركت كنند، كه اين امر آثار باقي مانده از تمدنهاي باستاني بابل و سومر و مصر باستان، نشانههايي از ورزشهاي گوناگون وجود دارد . مانند تصاوير روي ديوارهاي مقبرههاي فراعنه نشان ميدهد كه از سه هزار و چهار صد سال قبل از ميلاد آنان به انجام ورزش علاقه مند بودند .
اثر ورزش بر رشد اجتماعي 
نميتوان نقش فعاليت بدني را در قالب تفريح، بازي و ورزش در سير رشد اجتماعي افراد نديده گرفت . زيرا رشد و تكامل حركتي بيشتر در محيطهاي اجتماعي شيوع پيدا ميكند و از طرفي نياز به وابستگي گروهي نيز دليلي بارز براي شركت در فعاليتهاي بدني و بازي و ورزش ميباشد .
چهار عامل مهم اجتماعي شدن بچهها از طريق ورزش عبارتند از :
1- والدين 2- مدرسه 3- دوستان 4- جامعه
نقش ورزش در سازگاري اجتماعي
فراگيري يك مهارت ورزشي بطور مشخصي خود پنداره مثبت در فرد را توسعه ميبخشد . اين فراگير بخاطر افزايش حس صلاحيت و شايستگي است .
اين سؤال هميشه در ذهنم وجود داشت كه آيا افراد طوري متولد ميشوند كه در فعاليتهاي ورزشي شركت نمايند يا اينكه علاقهي آنها به ورزش، با عوامل اجتماعي و محيطي كه در آن رشد ميكنند مشخص ميشود .
تحقيقاتي چند در پيرامون اين موضوع نشان ميدهد كه فرد با استعدادهاي ورزشي متولد ميشود و تمايل به ورزش دارد . ولي بطور اتوماتيك ورزشكار نميشود . محيط و اجتماعي كه در آن رشد ميكند . بايد فرصتهاي كافي براي حمايت و تمرين و شكوفايي استعدادهاي فرد را در اختيارش بگذارد . زيرا كه ورزش آينهاي است كه منعكس كنندهي ارزشهاي مطلوب جامعه و اجتماع هر فرد است . از سوي ديگر ورزش و فعاليت بدني نيز در شكل گيري علائق، تمايلات و نگرشهاي افراد جامعه بخصوص جوانان در جامعه نقش بسزايي دارد . عامل مهم ديگر خانواده و محيطهاي آموزشي دو ركن اساسي در تربيت جوانان براي شناخت حدود مسئوليتهاي آنان در قبال هر امر بخصو ص ورزش اهميت دارند .
محيط آموزشي كه همان كلاس درس ميباشد . وقتي در درسهاي ديگر با ورزش تلفيق حاصل شود،به بالا بردن مشاركت دانشآموزان با مربي و يا معلم كمك بسزايي دارد . و اين به تعداد تكرار تكليف، مدت اجراي وظايف، شركت فعال، اشتياق و انگيزش شاگردان بستگي فراوان دارد .
خود پندارهي دانشآموزان و نقش ورزش در رشد آن 
از آنجا كه رقابت در ورزش بازنده و برنده را مشخص ميكند، نبايد در فرآيند يادگيري زود بكار گرفته شود . زيرا ممكن است باعث دلسردي و يا دلگرمي دانشآموزان قرار گيرد .
كودكي كه احساس ميكند ميتواند در انجام همه فعاليتهاي بدني موفق شود، خود پنداره قوي دارد و بعنوان آموزنده ياد مي شود . دانشآموزي كه به عدم كسب موفقيت رسيده، نا آموزنده از خود تعريف ميكند .
نا آموز در مقابل يادگيري مقاومت كرده، زيرا از نظرش يادگيري و موفقيت موقتي و گذراست .
آموزنده داراي ديدگاه موفقيت مدار است و به يك مسئله با تمام وجود روي ميآورد . و سعي در حل آن دارد . پس در طرحريزي و برنامهريزي فعاليتهاي بدني بچهها به گونهاي عمل كرد كه تجارب حركتي به موفقيت منتهي شود تا كودك احساس موفقيت و خود پنداره مثبت بنمايد .
منظور از خود پنداره يك صفت كلي و جامع نيست . بلكه خصوصيتي است در زمينههاي رواني – حركتي – شناختي و عاطفي (هارتر 1982) و از سو ي ديگر به احساس فيزيكي فرد از خودش مربوط ميگردد .
چون ورزش وسيلهاي مناسب براي تحرك و ترقي اجتماعي و ابزاري براي يادگيري و اجتماعي شدن است و اين مسير نميشود جز با عزت نفس و فعاليت بدني، ورزش يك طرح كلي براي رفتار نوجوانان و وسيلهاي كافي براي افزايش عزت نفس و هم عاملي براي بالا رفتن فرآيند اجتماعي شدن نوجوانان ميباشد . (ويس 1987) .
لذا شايسته است كه در مراحل اوليه يادگيري مربي تأكيد به موفقيتهاي بچهها در انجام تكاليف بخصوص تكاليف حركتي داشته باشد . يكي از راههاي آن آموزش انفرادي است
